Σταύρου, Γεώργιος

Ο πρώτος διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας (Ιωάννινα 1788 - Αθήνα 1869). Μετά τις βασικές σπουδές στη γενέτειρα του συνέχισε στη Βιέννη, όπου και παράμεινε για να διευθύνει την εμπορική επιχείρηση του πατέρα του. Εκεί μετέχει στη Φιλική Εταιρεία και με την έκρηξη της επανάστασης εγκαταλείπει τις εμπορικές ασχολίες του για να μεταβεί στα κέντρα της φιλελληνικής δράσης (Πίζα, Λιβόρνο, Πετρούπολη). Συγκεντρώνει και στέλνει όπλα και πολεμοφόδια για τον Αγώνα και το 1824 έρχεται από την Πίζα στην Ελλάδα με συστάσεις του μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιου προς τον Γ. Κουντουριώτη. Ο Σ. συμμετέχει ως ταμίας του Εκτελεστικού, κοντά στο Γ. Κουντουριώτη, στην εκστρατεία εναντίον του Ιμπραήμ και ως πληρεξούσιος των Ηπειρωτών στις εθνικές συνελεύσεις Ερμιονίδας και Άργους. Από τους βασικούς συνεργάτες του Καποδίστρια για την οργάνωση των οικονομικών του κράτους, ο Σ. διορίζεται τον Μάρτιο του 1828 μέλος της Επιτροπής Οικονομίας, η οποία ασκούσε καθήκοντα υπουργείου Οικονομικών και διεύθυνε την Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα, που είχε ιδρύσει ο Καποδίστριας κατά συμβουλή του Εϊνάρδου και διαλύθηκε το 1834, αφού είχε διαθέσει όλα τα κεφάλαια της για να καλυφθούν κρατικές ανάγκες. Το 1838 ο Σ., με κεφάλαια του Εϊνάρδου (υπολογίζονται σε 500.000 φράγκα) αρχίζει να προεξοφλεί γραμμάτια με επιτόκιο 8%. «Οι έμποροι των Αθηνών ήρχισαν να αισθάνωνται τας εξ αυτής ωφελείας. Οι δανείζοντες πρότερον με υποθήκην και με ενέχυρον προς 24 και 30% ευχαριστούνται σήμερον να δανείσουν με 15 και 12%» έγραφε εφημερίδα της εποχής· παράλληλα δεν παύει να επιδιώκει την ίδρυση νέας τράπεζας, ενώ προς την ίδια κατεύθυνση γίνονται και αρκετές άλλες προσπάθειες κυρίως από Άγγλους τραπεζίτες. Τελικά ιδρύεται, το 1841, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, με μετόχους τον βασιλιά Λουδοβίκο A’ της Βαυαρίας, τον Εϊνάρδο, τους τραπεζίτες Ρότσιλντ του Παρισιού, το Νικόλαο Ζωσιμά, το Γεώργιο Σταύρου, τον Κ. Βράνη και πολλούς Έλληνες του εξωτερικού, και στην πρώτη γενική συνέλευση των μετόχων εκλέγεται διευθυντής της ο Σ. Η τράπεζα αρχίζει τις εργασίες της στις 22 Ιανουαρίου 1842 με προεξόφληση γραμματίων και δάνεια με εμπράγματη ασφάλεια, και της δίνεται και το αποκλειστικό προνόμιο, για 25 χρόνια, να εκδίδει τραπεζογραμμάτια. Το 1849 η γενική συνέλευση των μετόχων απονέμει στο Σ. ισόβια τον τίτλο του διοικητή. Κάτω από τη διεύθυνση του Σ. η Εθνική Τράπεζα ανέρχεται γρήγορα και σταθερά: τα κεφάλαια της αυξάνονται σημαντικά, η εμπιστοσύνη προς αυτήν συνεχώς ενισχύεται, η παρουσία της στην εθνική οικονομία γίνεται από πολλές πλευρές αισθητή. Οι συνέπειες που είχαν στα δημόσια οικονομικά και στις σχέσεις κράτους και Εθνικής Τράπεζας διάφορα εξωτερικά και εσωτερικά γεγονότα (της Γαλλίας του 1848, αποζημίωση του Πατσίφικο το 1850, Κρητική επανάσταση του 1866 - 68 και γενικότερες πολιτικές περιπέτειες της εποχής) έφεραν συχνά την Τράπεζα και το Σ. ως επικεφαλής της στο επίκεντρό τους. Ο Σ. διεύθυνε την Εθνική Τράπεζα επί 27 χρόνια, έως τον θάνατό του, τα περισσότερα από τα οποία ήταν κρίσιμα και αποφασιστικά όχι μόνο για την Εθνική, αλλά για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας, δεδομένου ότι από την Εθνική αποσπάστηκαν και δημιουργήθηκαν η Τράπεζα της Ελλάδας, η Αγροτική, η Κτηματική κλπ. Με τη διαθήκη του ο Σ. άφησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του για την ίδρυση ορφανοτροφείου στα Ιωάννινα. Ο Γεώργιος Σταύρου διεύθυνε την Εθνική Τράπεζα επί 27 χρόνια, ιδιαίτερα κρίσιμα τα περισσότερα, για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Προσωπογραφία του Ν. Λύτρα (Εθνική Τράπεζα, Αθήνα).